Vigezo vya Kuchaguliwa Kidato cha Kwanza 2024/2025

Vigezo vya Kuchaguliwa Kidato cha Kwanza 2024/2025

Kuchaguliwa kujiunga na shule ya kidato cha kwanza ya serikali ni ndoto ya kila mwanafunzi au familia ya mwanafunzi aliyehitimu elimu ya shule ya msingi. Hii ni kwa sababu ya ubora wa elimu unaotolewa katika shule hizi ukilinganisha na gharama nafuu za ada.

Shule za sekondari za serikali hutoza ada kidogo au hazitozi kabisa, jambo linalowezesha wanafunzi wengi, hata wale kutoka familia zenye kipato cha chini, kumudu masomo. Hata hivyo, kutokana na ongezeko la wahitimu wa shule za msingi na upungufu wa nafasi katika shule za sekondari za serikali, si kila mwanafunzi anayeweza kupata nafasi. Hapa tutaangazia vigezo muhimu vinavyotumika na TAMISEMI katika kuamua wanafunzi watakaopata nafasi ya kujiunga kidato cha kwanza katika shule hizi.

1. Kiwango cha Alama za Ufaulu

Kigezo kikuu kinachotumika kuchagua wanafunzi wa kidato cha kwanza ni kiwango cha alama walizopata kwenye mtihani wa kumaliza darasa la saba. Ili mwanafunzi aweze kuchaguliwa, ni lazima awe amepata alama kati ya 121 hadi 300 kati ya alama 300. Kiwango hiki kinaonesha ufaulu wa jumla wa mwanafunzi na uwezo wake wa kuendelea na elimu ya sekondari.

2. Mgawanyo wa Nafasi Kitaifa kwa Shule za Sekondari za Bweni za Serikali

Shule za sekondari za bweni za serikali huchukuliwa kuwa za kitaifa, hivyo wanafunzi wanaochaguliwa kujiunga na shule hizi wanatoka mikoa yote ya Tanzania Bara. Mgawanyo huu una lengo la kuimarisha utaifa na kutoa nafasi kwa wanafunzi kutoka sehemu mbalimbali za nchi. Shule hizi za bweni zimegawanywa katika makundi matatu tofauti:

a) Shule za Bweni kwa Wanafunzi Wenye Ufaulu Mzuri Zaidi

Katika kundi hili, nafasi zinatolewa kwa wanafunzi waliopata alama za juu zaidi na zina shule saba zinazojulikana kwa kutoa elimu bora. Shule hizi ni pamoja na Msalato, Mzumbe, Kilakala, Kibaha, Ilboru, Tabora Wasichana, na Tabora Wavulana. Nafasi hizi zinagawanywa kwa kila mkoa kulingana na idadi ya watahiniwa waliosajiliwa kwa darasa la saba katika mkoa husika. Halmashauri zote ndani ya mkoa hupata nafasi sawa bila kuzingatia idadi ya watahiniwa waliohitimu, hatua ambayo inasaidia kutoa usawa wa fursa kwa wanafunzi.

b) Shule za Sekondari za Bweni Ufundi

Hizi ni shule za bweni zinazotoa elimu maalum kwa wanafunzi wanaopenda masomo ya ufundi. Mgawanyo wa nafasi kwa shule hizi hufanywa kwa kuzingatia idadi ya wanafunzi wa darasa la saba waliosajiliwa katika kila mkoa, na nafasi zinazotolewa hugawanywa kwa usawa katika kila halmashauri ndani ya mkoa. Mpangilio huu unalenga kutoa fursa ya elimu ya ufundi kwa wanafunzi kutoka sehemu mbalimbali za nchi.

c) Shule za Bweni za Kawaida

Shule hizi za bweni zina lengo la kusaidia wanafunzi wanaotoka katika mazingira magumu, kama vile yatima au wale wanaotoka familia zenye kipato duni. Nafasi hizi hugawanywa kitaifa, lakini kwa kipaumbele kwa wanafunzi kutoka halmashauri za vijijini na maeneo yenye changamoto kiuchumi. Wanafunzi kutoka halmashauri za majiji, manispaa, na miji hawahusishwi katika kundi hili, isipokuwa wale wenye mahitaji maalum.

3. Uhitaji Maalum na Mazingira Magumu

Serikali pia inazingatia mahitaji maalum ya wanafunzi wenye changamoto za kiafya au ulemavu. Wanafunzi katika kundi hili wanapewa nafasi maalum katika shule za serikali ili kuhakikisha wanapata haki sawa ya elimu kama watoto wengine.

Aidha, wanafunzi wanaotoka katika mazingira magumu, kama wale wanaoishi kwenye vituo vya kulelea watoto yatima, wanapewa kipaumbele wakati wa ugawaji wa nafasi.

4. Ushirikiano Kati ya TAMISEMI na Wizara ya Elimu

Kipengele cha ushirikiano kati ya TAMISEMI na Wizara ya Elimu kina umuhimu mkubwa katika mchakato mzima wa kuchagua wanafunzi wa kidato cha kwanza. Idara hizi mbili zinashirikiana kuhakikisha kuwa wanafunzi wanaochaguliwa kujiunga kidato cha kwanza wanapata elimu inayokidhi viwango vya taifa na inayoendana na malengo ya kuimarisha utaifa. Pia, ushirikiano huu unahakikisha kuwa rasilimali za elimu, kama vile vitabu, walimu, na miundombinu, zinasambazwa ipasavyo katika shule zote za sekondari za serikali.

Serikali imeweka taratibu za kugawa nafasi kwa njia ya haki na usawa ili kutoa fursa sawa kwa wanafunzi wote. Halmashauri zote hupokea idadi sawa ya nafasi kwa shule za bweni, bila kuzingatia idadi ya wanafunzi waliosajiliwa. Hii inasaidia kupunguza upendeleo na kuhakikisha kuwa wanafunzi kutoka maeneo tofauti wana nafasi sawa ya kujiunga na shule za sekondari za serikali.

Mapendekezo ya Mhariri:

1. Matokeo ya Darasa la Saba 2024 Mkoa wa Morogoro
2. NECTA Yatangaza Matokeo ya Darasa la Saba 2024
3. Matokeo ya Darasa la Saba 2024 Mkoa wa Dar es Salaam
4. Matokeo ya Darasa la Saba 2024 Mkoa wa Lindi
5. Matokeo ya Darasa la Saba 2024 Mkoa wa Arusha
6. Matokeo ya Darasa la Saba 2024 Mkoa wa Tanga
7. Jinsi ya Kuangalia Matokeo ya mtihani wa Darasa La Saba